Województwo lubuskie, położone na zachodnich krańcach Polski, charakteryzuje się różnorodnością kulturową i historyczną. Obszar ten, z uwagi na swoje położenie oraz burzliwe dzieje, czerpał inspiracje z różnych tradycji – zarówno polskich, jak i niemieckich. Święta Bożego Narodzenia w Lubuskiem są szczególnym czasem, w którym lokalne zwyczaje łączą się z ogólnopolskimi tradycjami.
Tradycje adwentowe w Lubuskiem
Okres przygotowań do Świąt Bożego Narodzenia rozpoczyna się w województwie lubuskim od adwentu. Na wsiach i w mniejszych miastach popularne są roraty – poranne msze odprawiane przy świetle świec, w których licznie uczestniczą dzieci z lampionami. Adwent w Lubuskiem to również czas kiermaszy świątecznych, które odbywają się m.in. w Zielonej Górze, Gorzowie Wielkopolskim czy Świebodzinie.
Na tych wydarzeniach można kupić lokalne wyroby rękodzielnicze, świąteczne dekoracje oraz specjały kuchni regionalnej, takie jak miodowe pierniki, wędzone kiełbasy czy tradycyjne wypieki. Wiele rodzin angażuje się w pieczenie domowych pierników i przygotowywanie wieńców adwentowych, które zdobią domy przez cały grudzień.
Wigilia – kulinaria i obyczaje
Wigilia w województwie lubuskim, podobnie jak w innych częściach Polski, jest dniem pełnym symboliki i tradycji. Wieczór rozpoczyna się od podzielenia się opłatkiem, który w wielu domach bywa ręcznie zdobiony lub wypiekany według starych receptur. Tradycyjnie na wigilijnym stole znajduje się dwanaście potraw, symbolizujących obfitość i pomyślność w nadchodzącym roku.
Typowe potrawy wigilijne w regionie lubuskim to barszcz z uszkami, pierogi z kapustą i grzybami, ryby – zwłaszcza karp, szczupak czy pstrąg – oraz kutia, która przywędrowała na te tereny dzięki przesiedleńcom z Kresów. Na stołach często goszczą także regionalne specjały, takie jak kluski z makiem, pierniki czy ciasta drożdżowe.
Ciekawym zwyczajem praktykowanym w niektórych miejscowościach województwa jest dodatkowe nakrycie stołu dla „nieznanego gościa” – tradycja, która podkreśla otwartość i chęć niesienia pomocy potrzebującym.
Kolędowanie i pastorałki
Kolędowanie to jeden z ważniejszych elementów świątecznych w województwie lubuskim. W wielu miejscowościach, zwłaszcza na wsiach, grupy dzieci i młodzieży przebrane za pastuszków, anioły czy postacie biblijne wędrują od domu do domu, śpiewając kolędy i pastorałki. W zamian otrzymują drobne upominki, takie jak słodycze, owoce czy drobne monety.
Na wsiach w powiatach żarskim czy świebodzińskim można spotkać również przebierańców z „turoniem” – postacią przypominającą rogatego zwierza, która symbolizuje dawną ludową tradycję świąteczną.
Boże Narodzenie – czas rodzinny i duchowy
Boże Narodzenie to w województwie lubuskim przede wszystkim czas rodzinnych spotkań i duchowego wyciszenia. Rankiem 25 grudnia mieszkańcy regionu tłumnie gromadzą się w kościołach na mszach świętych, które często odbywają się w pięknie przystrojonych świątyniach. Szczególnie malownicze są kościoły w małych miejscowościach, gdzie tradycyjnie przygotowywane są szopki bożonarodzeniowe – często z elementami regionalnymi, takimi jak stroje lubuskie czy miniatury lokalnych zabytków.
W domach po świątecznej mszy odbywają się uroczyste obiady, podczas których podawane są m.in. pieczone mięsa, bigos oraz różnorodne ciasta, takie jak makowiec czy sernik. W niektórych rodzinach do dziś kultywuje się dawny zwyczaj wspólnego śpiewania kolęd przy choince, co stanowi piękną okazję do integracji kilku pokoleń.
Sylwester i Trzech Króli
Świąteczny okres w województwie lubuskim kończy się wraz z uroczystością Trzech Króli. W wielu miastach organizowane są orszaki Trzech Króli, w których biorą udział całe rodziny, często w kolorowych, ręcznie wykonanych strojach. Wcześniej, podczas sylwestra, mieszkańcy regionu chętnie gromadzą się na miejskich imprezach plenerowych, takich jak te organizowane w Zielonej Górze czy Gorzowie Wielkopolskim, gdzie odbywają się koncerty i pokazy fajerwerków.
Podsumowanie
Święta Bożego Narodzenia w województwie lubuskim są czasem pełnym wyjątkowych tradycji, które łączą lokalne zwyczaje z uniwersalnym duchem świąt. Różnorodność kulturowa regionu sprawia, że święta te mają niepowtarzalny charakter, a wspólne kolędowanie, tradycyjne potrawy i rodzinne spotkania tworzą atmosferę pełną ciepła i radości. Lubuskie to miejsce, gdzie historia, kultura i religia splatają się w harmonijną całość, nadając świątecznemu okresowi szczególną magię.
Fot. Małgorzata Ośmiałowska
Niesamowite Lubuskie 